Een gure voorjaarswind blaast regenslierten over de frisgroene weilanden van de veenpolder van Westbroek, een plattelandsdorp even ten noorden van Utrecht. Het is grijs en nog vroeg. Menselijke activiteit valt nog niet bespeuren langs de lange, smalle Kerkdijk. Dan klinkt er een snerpend geluid van een elektrische zaag vanuit de richting van een casco van een opvallend groot huis met een steil zadeldak dat is opgetrokken van houten panelen.
Twee bescheiden bouwborden aan de overkant van de poldersloot vermelden gegevens van aannemer Van Engen uit Kockengen en van bureau Orga-architect uit Nijmegen. Op deze landelijke locatie realiseren aannemer Jan Willem van Engen en architect Daan Bruggink, in opdracht van een particulier, een ecologisch en biofilisch bouwproject dat in hoofdzaak bestaat uit hout, hout en nog eens hout. Op het erf bij het houten-woonhuis-in-aanbouw kijken de beide bouwpartners op naar de hoge, nog open achtergevel van hun bouwwerk. Ze geven hun visie op ontwerp en uitvoering van een project dat grenzen verlegt in ecologisch en natuurlijk bouwen. Intussen werken drie timmerlieden van Van Engen aan het aftimmeren van het houten dak.
Ecologisch
Van Engen: “In 2008 na het afronden van mijn hbo-studie bouwkunde startte ik mijn bouwbedrijf. Het eerste huis dat ik bouwde was een constructie van houtstapelbouw ofwel logbouw, een bouwpakket van gecodeerde balken van massief grenen, naar Noors voorbeeld. Er volgden snel meer opdrachten. Bij het bouwen van een houtskeletbouwhuis in Almere in 2010 werkte ik voor het eerst samen met architect Daan Bruggink. Via hem ontdekte ik belangrijkste verschillen tussen traditioneel bouwen en ecologisch bouwen. Met hsb maak je gemakkelijk en snel een ecologisch verantwoorde woning met een gezond binnenklimaat. Hsb-panelen gevuld met hoogwaardige natuurlijke isolatie, zoals vlas, houtvezel of cellulose, vormen een luchtdichte en damp-open schil. Sinds die eerste ervaring met dat aangename binnenklimaat hebben we al meer dan tien ecologische, damp-open woningen gebouwd.”
Biofilisch
Met het project ‘Woning met bijgebouw en hooimijt’ in Westbroek zet architect Bruggink een volgende stap in het ontwerpen van woningen die nóg beter zijn voor de gezondheid en het welbevinden van de bewoners. Hij hanteert daarbij de uitgangspunten van het ‘Biofilic Design’ ofwel ‘Natuurvriendelijk Ontwerp’ (zie kader). Door de nog niet gesloten achtergevel gaan hij en aannemer Van Engen naar binnen in een imposante ruimte onder een hoog en steil zadeldak, ondersteund door een houtconstructie van zeer zware balken. Bruggink: “Een thema van biofilisch bouwen is onder andere de toepassing van natuurlijke materialen. Daarom blijven hier de vijf zware massiefhouten spanten van de dragende constructie, in het zicht. Van Engen: “Ze moeten straks een groendak kunnen dragen, een dik pakket van een dikke turflaag en wilde grassoorten met een gewicht van 150 kilo per vierkante meter.” Bruggink: “Tegelijkertijd laat je zien dat de spanten bijna hele bomen zijn die alleen nog maar mooier worden als ze scheuren gaan vertonen.”
Het volledige artikel is te lezen in Timmerfabrikant 6-2019. Nog geen abonnee?