Onzekerheid en onrust heersen binnen de bouw. Vooral over stikstof en PFAS. De regering is druk met het opstellen van nieuwe regels hiervoor. Ook de vorige bouwcrisis werd ingeluid door beleidsmaatregelen van de regering. Daarom vreest men voor een nieuwe crisis. Volgens Buildsight is die vrees niet helemaal terecht.
Buildsight ontkent niet dat de bouwsector in een zware periode zit en dat er nog meer bouwpijn geleden zal worden. Het gaat Michel van Eekert, directeur van Buildsight, echter te ver om te stellen dat de bouw in een jarenlange recessie terecht zal komen. Dat blijkt uit de nieuwe prognoses voor de nieuwbouw die recent in ’s-Hertogenbosch door het marktonderzoeksbureau werden gepresenteerd.
Dit najaar zijn er prognoses verschenen over de impact van de stikstofcrisis die daarop lijken te wijzen. Volgens Van Eekert wordt in deze studies te weinig rekening gehouden met de grote werkvoorraad die met name woningbouwers nog op de plank hebben liggen. Ook zou de veerkracht van de sector onderschat worden. “Wij zien de nieuwbouwproductie volgend jaar wel krimpen door de stikstofcrisis, maar denken dat die krimp binnen een paar kwartalen om kan slaan in groei als de vergunningverlening vanaf februari 2020 kan gaan profiteren van de vrijkomende stikstofruimte.” Tot die tijd zullen veel bouwbedrijven hun projecten temporiseren. Buildsight verwacht daarom dat de woningbouw in 2021 niet verder hoeft te krimpen, maar zelfs voorzichtig zou kunnen groeien. Dit zou het aantal nieuwbouwwoningen in 2021 weer net boven de grens van 60.000 kunnen brengen, terwijl dat aantal er in 2020 net onder dreigt uit te komen.
PFAS
Daarbij speelt ook het PFAS-vraagstuk een rol. Dit najaar zijn veel voorbereidende graafwerkzaamheden ten behoeve van de woningbouw als gevolg van de strenge PFAS-norm die in oktober in is gegaan, stil komen te liggen. Sinds de norm eind november is verruimd komen deze werkzaamheden weer voorzichtig op gang. Buildsight verwacht niet dat de ontstane vertragingen ingelopen zullen worden. “Omdat de bouwbedrijven aan het temporiseren zijn”, herhaalt Van Eekert. Dit draagt bij aan de krimp in 2020, maar geeft 2021 een betere uitgangspositie. Productie die voor 2020 gepland stond, komt door de opgelopen vertraging in 2021 terecht.
Utiliteitsbouw
Zo hebben PFAS en stikstof ook gevolgen voor de ontwikkeling van de utiliteitsbouw: De productie binnen dit bouwsegment zal volgend jaar krimpen. In tegenstelling tot wat er voor de woningbouw wordt verwacht, mag voor 2021 volgens Van Eekert niet gerekend worden op een voorzichtig herstel van de utiliteitsbouwproductie. De voorspelde afname van de bedrijfsinvesteringen, drukken de utiliteitsbouw dat jaar weer in de min.
Nieuwste cijfers CBS
De nieuwste cijfers van het CBS laten geen ongunstig beeld zien wat betreft de vergunningverlening voor woningbouw. Oktober 2019 is de maand met het hoogste aantal vergunde nieuw te bouwen woningen in twaalf maanden. Ten opzichte van oktober vorig jaar werd een terugval verwacht van 50 procent: een gevolg van enerzijds de stikstofproblematiek en anderzijds het uitzonderlijke hoge aantal vergunde nieuw te bouwen woningen in oktober 2018. Dat hoge aantal was te verklaren door de invoering van gasvrij bouwen per juli vorig jaar: velen hadden vlak voor de invoering van deze regeling een vergunning aangevraagd. In oktober werden die verleend. Nu blijkt de terugval ‘slechts’ 33 procent te zijn (in februari, juni en augustus was de daling groter), wat bijna volledig verklaard kan worden door de overgang naar gasvrij. De nieuwe cijfers bevestigen dat de vrees voor een crisis in de woningbouw niet helemaal terecht is.
Het bureau NEO Observatory voorspelde in het onderzoek in opdracht van het ministerie dat het aantal vergunde nieuw te bouwen woningen in 2019 zou blijven steken op 47.000. Inmiddels ligt het aantal in de eerste tien maanden al op 46.000.